Tüm dünyayı etkisi altına alan corona virüs salgınında en çok merak edilen konulardan bir tanesi de kişilerin farkında olmadan hastalığı geçirip geçirmedikleri oldu. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuğçe Hürkal, corona vürüsün geçirilip geçirilmediğinin nasıl anlaşılacağı konusunda bilgiler verdi.
Hürkal yaptığı açıklamada, “Şiddetli olmasa da halsizlik, sırt ağrısı ve hafif ateş en belirgin özellikler arasında yer alır. Corona virüsle mücadele tüm dünyada yoğun bir şekilde devam ediyor. Aşı olmayı beklerken gerekli tüm önlemler alınmaya devam ediyor. Bunun yanı sıra hastalığı fark etmeden ya da hafif semptomlar ile atlatan kişilerin sayısı da oldukça fazla. Bu şekilde ayakta geçiren hastaların sayısını tespit etmek için antikor testi uygulanabiliyor” dedi.
Antikor testi
Antikor testi, daha önce corona virüs (COVID-19) geçirip geçirmediğinizi kontrol etmek için yapılan bir kan testi. Antikor testi ile kanınızda antikor olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Bir enfeksiyon kaptığınızda vücudunuz antikor üretir. Enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olurlar. Kanınızda corona virüs antikorları varsa, muhtemelen virüsü daha önce almışsınız demektir. Bu arada antikorlara sahip olmanın virüsü tekrar kapmanızı engelleyip engellemediği bilinmemektedir. Belirli bir süreden sonra antikor seviyelerinde azalma başlayacağı için tekrar corona virüse yakalanabilirsiniz. Corona virüs geçirdiyseniz, diğer hastaların tedavisine yardımcı olmak için kan plazması bağışlayabilirsiniz.
Corona virüs hastalığının herkeste farklı seyretmesinin ardından bilim insanları kişilerin hastalığı ‘ağır mı yoksa hafif mi geçireceğinin’ önceden öğrenilmesinin mümkün olduğunu ifade etti.
Coronavirus tedavisini yoğun bakımda geçirenler de var, hastalığı hiçbir belirti göstermeden ayakta atlatanlar da. Bilim insanları bunun altında yatan nedenin ‘genetik yapı’ ile de ilişkili olduğunu ortaya koydu. Türkiye’nin de aralarında olduğu bilimsel çalışma grupları, corona virüsün vücutta nasıl seyredeceği yönünde önemli bilgiler elde etti. Hastalığı ağır geçirme riskinin interferon proteinin noksanlığı ile ilişkili olduğunu anlatan Bahçeşehir Üniversite Hastanesi Medical Park Göztepe Genetik Hastalıklar Tanı Merkezi’nden Prof. Dr. Tahsin Yakut, “Bu gende normalin dışında bir değişiklik varsa bunun şiddetine göre corona virüs kliniğinin daha ciddi seyredeceği öngörülebiliyor” dedi.
Corona virüs ve etkileri üzerine dünyada birçok çalışma yapıldığını ifade eden Prof. Dr. Yakut, “İleri yaş ve ilave hastalıklar corona virüsün ciddiyeti açısından her ne kadar önem taşısa da, hastalığın insanlar arasında farklı klinik etki yarattığını görüyoruz. Corona virüsün kişiler arası farklı etkiler göstermesinin nedeninin genetik faktörler olabileceği konusunda çalışmalar var. Corona virüsle mücadelede kişiye katkıda bulunan interferon proteinleri dediğimiz proteinler bulunuyor. Bunlar özellikle interferon beta ve interferon alfa genlerinin ürettiği proteinler. İnterferon genlerinin sentezlediği proteinler vücudun corona virüse karşı mücadelesinde rol alan proteinler. Bu proteinleri üreten genlerde bir sorun olduğu zaman da kişilerin bu hastalığı daha ağır geçirmesi mümkün. Bu genler vücudumuzda var ve gende değişiklik olup olmaması önemli. Çünkü olumsuz anlamda değişiklik (mutasyon) olduğunda bunların ürettiği proteinlerde de değişiklikler olmaktadır. Normalin dışında bir değişiklik varsa, bunun şiddetine göre corona virüsün daha ciddi seyredeceği öngörülebiliyor” diye konuştu.
“Ölüm etkisini azalttı”
Yapılan randomize kontrollü çalışmaların oldukça az olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Yakut, “Ancak şimdiye kadar yapılan birkaç çalışmaya göre interferon, klinik yanıta ulaşma süresini değiştirmese de, bunu ulusal protokole ekleyerek 14. günde taburculuk oranını önemli ölçüde artırmış ve mortaliteyi (ölüm etkisi) azaltmıştır” dedi.
Kişiden alınan kan ile genetik durumun saptandığını anlatan Prof. Dr. Yakut, “Elde edilen DNA üzerinden bu genin araştırması yapılıyor. Bu test Türkiye’de bizim kendi laboratuvarlarımızda yapılıyor. Bizlerin analizleri sonucunda ise raporlandırılıyor. Yaklaşık 5 -7 günde sonuç çıkıyor. Tüm genin dizisi yapılarak değişiklik olup olmadığı saptanarak bir öngörüde bulunuluyor. Ancak bu gende değişim olması kişilerin virüsü illa çok ağır atlatacağı ya da bu gende değişiklik olmaması corona virüsü çok rahat atlatacağını yüzde 100 garantilemez” ifadelerini kullandı.
Genetik testin amacının herhangi bir tedavi önermek olmadığının altını çizen Prof. Dr. Tahsin Yakut, “Hedefimiz kişilerin kendisini corona virüsten korumak adına daha hassas olmasını sağlamak. İşi ya da yaşam koşulları riskliyse test bu konuda yaşam tarzını daha koruyucu şekle getirmek açısından önerilerde bulunuyor” dedi.